Ikigo nderabuzima cya Munanira: Igisubizo cyiza ariko kituzuye, mu cyaro

Ikigo Nderabuzima cya Munanira cyafunguye imiryango mu ntangiriro z’uyu mwaka wa 2014, cyaje ari igisubizo cyiza cyane ku buzima bw’abana, ababyeyi n’abandi bose bakenera ubuvuzi mu cyaro cyo mu burengerazuba bw’Akarere ka Ruhango. Ni ibyishimo bikomeye kuri bo kutongera gukora urugendo rwa kilometero 20 berekeza ku bitaro bya Kirinda cyangwa ku bitaro bya Gitwe. Ariko ntabwo iki gisubizo cyuzuye neza, iki kigo nderabuzima cyubatse ku buryo bugezweho, nta mazi nta mashanyarazi gifite.

Imbogamizi ku buvuzi ni nyinshi kubera kutagira amazi meza n’amashanyarazi, buri wese wagiye kwa muganga azi neza ko ibi byombi, usibye no mu rugo mu buzima busanzwe, no kwa muganga ari iby’ingenzi cyane mu gutanga ubuvuzi bunoze. Ku kigo Nderabuzima gishya kandi cyubatse neza cya Munanira hirya mu cyaro ntabwo ibi byangombwa birabageraho, nubwo ikizere ari cyose.

Abaturage bo mu mirenge ya Kabagari na Kinihira bakoraga ingendo bahetse mu ngombyi abarwayi cyangwa ababyeyi bagana ku bitaro twavuze ruguru, bagenda bakuranwa bagakora urugendo rurerure, abatuye aha babwiye umunyamakuru w’Umuseke mu Ruhango ko hari ubwo abarwayi bamwe bapfiraga mu ngombyi ku rugendo, ubundi ababyeyi bari ku nda bakaba babyarira mu nzira. Ibyago ku murwayi byari byinshi kurusha ubu.

Aba baturage bambukaga umugezi wa Nyabarongo berekeza i Kirinda kwa muganga, abatabishoboye barwariraga mu rugo, abavuzi ba gakondo aribo bazi kuko nta bitaro cyangwa ikigo nderabuzima kibegereye, impfu z’abana bakiri bato zari nyinshi, abicwaga na Malaria bari benshi ni ibyemezwa n’abahatuye.

Nshimiyimana Gerard, umuturage wo mu mudugudu wa Gitwa, Akagari ka Rwoga, afite abana batanu, yabwiye Umuseke ko ikigo nderabuzima cya Munanira ari nk’inzozi abaturage b’aho bakabije kuko bari kubona serivisi z’ubuvuzi hafi yabo.

Jacques Nsengumuremyi uyobora ikigo nderabuzima cya Munanira nawe yemeza ko iki kigo nderabuzima cyaje ari igisubizo kuko ubu bakira abarwayi benshi bakeneye ubuvuzi bajyaga kubushaka kure cyane.

Igisubizo kituzuye neza

Buri wese hano mu cyaro cyo mu burengerazuba bw’Akarere ka Ruhango muganiriye ku kigo nderabuzima gishya cya Munanira akubwirana ibyishimo ko ari igikorwa cyiza babonye mu gihe kinini gishize.

Gusa iyo ugeze kuri iki kigo cyubatse ku buryo bugezweho ushobora kubabazwa n’uko iki gisubizo ku baturage kitaruzura neza, nta mashanyarazi nta mazi bihari. Akamaro k’ibi bikorwa remezo byombi mu buvuzi ntabwo ari ako gusobanura buri wese arakazi. Servisi iki kigo nderabuzima gitanga birumvikana ko zigifite imbogamizi ikomeye cyane.

Umuseke wagerageje kuvugisha Umuyobozi w’Akarere ka Ruhango ntiyahita aboneka, gusa Sosthene Habimana; Umunyamabanga nshingwabikorwa w’umurenge wa Kabagari iki kigo giherereyemo avuga ko iki kibazo bakizi kandi bari kugerageza kugikemura uko bashoboye kandi vuba.

Habimana avuga ko ku bufatanye hagati y’Akarere ka Ruhango n’umushinga wa Living Water International bemerewe guhabwa amazi ku ikubitiro azajyanwa no kuri iki kigo nderabuzima cya Munanira, ibi ngo biteganyijwe mu ntangiriro z’umwaka utaha.

Ku bijyanye n’amashanyarazi uyu muyobozi w’Umurenge wa Kabagari avuga ko hari gukorwa ubuvugizi kugirango inzego zibishinzwe zihutishe kugeza amashanyarazi aha i Munanira kugirango iki kigo nderabuzima gitange Serivisi nziza kurushaho, ndetse n’abaturage b’aho mu cyaro babonereho.

Photos/Damyxon/UM– USEKE

Jean Damascene NTIHINYUZWA
ububiko.umusekehost.com